سبک های-تک یا معماری فناوری برتر در سال 1970 پدیدار شد. این سبک عناصر پیشرفته تکنولوژی و صنعت را با هم ترکیب کرد. سبک های-تک به عنوان یک پل بین مدرنیسم و پست مدرنیسم عمل می کند.
معماری های-تک
نظريات و مبانی معماری مدرن و های-تک در اصول، بسيار به يكديگر نزديک است. ولی از نظر شكلی تفاوت هايی بين اين دو مكتب معماری مشاهده می شود.
به طور كلی آن سادگی و بی پيرايگی كه در معماری مدرن وجود دارد در معماری های-تک ملاحظه نمی شود. اگر معماران مدرن در طرح های خود ماشين را به نمايش می گذارند، معماران سبک های-تک داخل ماشين و اجزای آن را نشان می دهند.
راجرز می گويد همانند كليساهای گوتيک، ما ساختار را نمايان می كنيم. شايد بتوان زيربنای فكری سبک های-تک را در اين جمله راجرز خلاصه كرد كه می گويد درعصر مدرن بايد در ساختمان های مدرن زندگی كرد.
بر خلاف تصور عمومی، معماران سبک های-تک به تاريخ علاقه مند هستند و خود را جدای از آن نمی دانند. ولی برداشت و نگرش آن ها نسبت به تاريخ به كلی متفاوت از ديدگاه معماران پست مدرن از تاريخ است.
ویژگی‌های سبک های-تک
یکی از موارد مهم در ساختمان‌های سبک های-تک جدا کردن بخش های سرویس شونده و سرویس دهنده می‌باشد. به گونه‌ای که این قسمت ها به صورت مجزا عمل می کنند.
دراكثر ساختمان ها، بام ساختمان به عنوان سطح پنهان و فراموش شده ساختمان فرض می شود، ولی در سبک های-تک ، بام سطح پنجم بنا است و كاملاً طراحی می شود. بخش هايی همچون برج های خنک كننده، آبگردان ها، پمپ های حرارتی، داكت ها، لوله های تأسيساتی، خرپاها، كابل های سازه‌ای و همچنين جرثقيل پاک كردن شيشه ها و خرپشته ها، همواره به عنوان بخش مهمی از ساختمان در روی بام طراحی می شوند.
طرح اين بخش ها با توجه به چهار نمای ديگر انجام می شود و در معرض ديد قرار می گيرد. از نمونه های مهم سبک های-تک مرکز ژرژ پمپیدو در شهر پاریس است.
از ديگر معماران معروف اين سبک می توان از نورمن فاستر، مايكل هاپكينز، نيكولاس گريمشاو و سانتياگو كالاتراوا نام برد.
1- برج هزاره توکیو
طراح این برج یکی از شاخص ترین معماران سبک های-تک یعنی نورمن فاستر است. برج هزاره با 170 طبقه و 840 متر ارتفاع مرتفع ترین ساختمان و بزرگ ترین فرودگاه جهان محسوب می شود. مساحت مجموع زیربنای این آسمان خراش عظیم بیش از یک میلیون متر مربع است. این برج در خلیج توکیو و در فاصله دو کیلومتری ساحل احداث خواهد شد.
ارتباط با آن از طريق خطوط اتوبان و راه آهن و همچنين از طريق كشتی، قايق و هلی كوپتر صورت خواهد گرفت. اين برج چند منظوره دارای پاركينگ چندطبقه در زير آب و دفاتر اداری، هتل ها، سالن های كنفرانس، آپارتمان های مسكونی، رستوران های متعدد، فروشگاه های مختلف، پاسيوهای بسيار مرتفع و يک دكل مخابراتی است. در اين برج پنجاه هزار نفر زندگی و كار خواهند كرد. آسانسورهای سريع الانتقال درآن واحد می توانند 160 نفر را جابه‌جا كنند.
برای مقابله با نيروهای جانبی مانند باد و زلزله، شكل برج همانند يک مخروط بسيار مرتفع طراحی شده است. بادبندها همانند يک پوسته ممتد، كل سطح مخروطی ساختمان را پوشانيده اند.
2- فرودگاه هنگ کنگ
یکی دیگر از طرح‌هایی که در سبک های-تک طراحی شده فرودگاه هنگ کنگ است. فروگاه جديد هنگ كنگ در چک لپ كک در يک جزيره مصنوعی به ابعاد 6 در 5/3 كيلومترواقع است. مرحله اول اين فرودگاه در سال 1998 كامل شده است. پس از اتمام پايانه شماره دو فردگاه در سال 2040، اين فرودگاه 87 ميليون مسافر در سال را پذيرا خواهد بود. يعنی مجموع مسافرانی كه از فرودگاه هيترو در لندن و جان اف كندی در نيويورک استفاده می كنند.
طول پايانه شماره يک، 5/1 كيلومتر است. مسافران در داخل آن توسط قطار، تسمه نقاله و يا به صورت پياده جابه‌جا می شوند. نورمن فاستر در طرح خود برای اين بزرگترين فرودگاه جهان، قاب های سه بعدی فلزی به صورت طاق گهواره ای با قطر دهانه 36 متر برای پوشش سقف در نظر گرفته است. ستون های بتنی بار اين سقف را تحمل می كنند.
از منتقدان سبک های-تک می توان به پرنس چارلز ولیعهد انگلستان و برخی طرفداران محیط زیست اشاره نمود. دلیل این مخالفت هم بر هم خوردن تعادل زیستی موجود در کره زمین بود.
محصول فكری و طراحی سبک های-تک
1ـ بينش پوزيتيويسم و خوشبينی به علم و پيشرفت علمی و تكنيكي
2ـ نمايش تكنولوژی به عنوان عصاره و دستاورد عصر جديد
3ـ نمايش پروسه ساخت
4ـ شفاف نمودن، لايه لايه كردن و نمايش حركت در ساختمان
5ـ نمايش ساختار و اجزا درون بنا در نمای ساختمان
6ـ استفاده از رنگ های روشن و ساده
7ـ طراحی سازه و ساختار به عنوان تزیينات
8ـ استفاده از اجزای كششی سبک
9ـ جداكردن بخش های سرويس دهنده از قسمت های سرويس شونده
10ـ طراحی بام ساختمان به عنوان نمای پنجم ساختمان
سبک های-تک | معماری بعد از مدرن | برج هزاره توکیو سبک های-تک | معماری بعد از مدرن | فرودگاه هنگ کنگ سبک های-تک | معماری بعد از مدرن | فرودگاه هنگ کنگ سبک های-تک | معماری بعد از مدرن | مرکز ژرژ پمپیدو
